Ana Sayfa   » MÜZİK    » Ozanlar   

Ozanlar

  


Hacı Hüsü (1839-1898)

Hacı Hüsü (Kazımlı Hacı Hüsü Kerbelayı Lütfeli oğlu) Şuşa şehrinde doğmuşdur. Şuşa vokal sanatının en görkemli temsilcilerinden biri harrat Qulunun yetiştirmesidir. 1880 yılında İran şahı Nasreddin H.Husunu Tebriz'e oğlunun düğününe davet etti. Düğünün sonunda şah tarafından şarkıcılara verilen birinci ödüle işte H. Hüsü layık görüldü. 
H. Hüsü güzel hanende olmakla beraber, hem de Doğu ve Azerbaycan muğamlarını iyi bilen musizyen ve öğretmen olarak da ünlü oldu. O, bir takım muğamları tekmilleşdirmiş, onların yeni seçeneklerini yaratmışdır.

Ebdülbaqi Zülalov (Bülbülcan) (1841-1927)

Ebdülbaqi Zülalov (Kərbelayi Ali oğlu) Şuşa şehrinde doğdu. Halk içinde genellikle "Bülbülcan" müstear ismiyle daha çok tanındı. Azerbaycan hanendelik okulunun görkemli temsilcilerinden biridir. İlk müzik eğitimini Şuşa'da harrat Kulunun okulunda almış, Karabağ, Gence, Şeki, ve sair yerlerde hanendelik etmiştir. 1905 yılında Şuşaya dönen Bülbülcan burada "Kısa süreli Doğu müziği kursları" nda ("Doğu konservatuarı"), 1923 yılında Bakü'de Azerbaycan Devlet Türk Musiki Okulu'nda muğamat ders dedi.
 
Cabbar Garyağdıoğlu (İsmail oğlu) (1861-1944)
Cabbar Karyağdıoğlu ömrünün 60 yılını halktan öğrendiği ve topladığı 500'den fazla şarkının üzerinde çalıştı.Hanende Kafkasya'da en iyi halk şarkıcısı şöhretini kazandı. O, Azerbaycan muğamlarının modern ifaçılığı sanatının kurucusu kabul edilir.
C. Karyağdıoğlu Şuşa'da "Seyidli" mahallesinde doğdu. Azerbaycan'da opera sanatının oluşumunda de onun rolü büyüktür. Opera sehnemizin ilk aktörü işte C. Karyağdıoğlu olup. O, Azerbaycan Konservatuarı ilk organizatörleridir, burada muğam sınıfına rehberlik etti. 1906- 1912 yıllarında "Qrammafon", "Sportrekord", "Ekstrafon" aksioner toplumları tarafından Kiev, Moskova ve Varşova'da Sesi qrammafon plağın yazılmıştır. C. Karyağdıoğlu 1906 yılında Varşova'da konser verdi. Onu ünlü İtalyan şarkıcısı E. Karuzo ile karşılaştırmışlar.

Keçecioğlu Muhammed (1864-1940)
Keçecioğlu Muhammed (Muhammed Meşedi Halil oğlu) Şuşa şehrinde doğdu. Onun ifasında klasik muğamlar, tasnif ve halk şarkıları önemli yer edinmiştir. Hanende tüm muğam-tezgagları ve zerbi muğamları ustalıkla okudu. Onun ifasında bir takım muğam, tasnif ve halk şarkıları 1912 yılında "Sport-rekor" (Varşova), 1914 yılında "Ekstrafon" (Kiev) şirketleri tarafından pikap plağın yazılmıştır. Onun "Leyla" tasnifi özellikle diller ezberi oldu. K. Muhammed'in Cabbar Karyağdıoğlu ile beraber Fuzuli'nin "Leyla ve Mecnun" poemasından sahneleri duet şeklinde okumaları çok ünlü oldu.

Mecid Behbudalı oğlu Behbudov (1873-1945)
Mecid Behbudov Şuşa kentinde dünyaya geldi. Karabağ muğam okulunun görkemli temsilcisi olan hanende önceleri Karabağ'da ve Gence'de hanende olarak faaliyet gösterse de, sonraları uzun yıllar Tiflis'te yaşayarak, konserler verdi."Pikap" şirketi 1910 yılında onu Riga kentine sesini plağa yazmaya davet etti. Riqada hanende M. Behbudov Meşedi Cemil Emirovun eşliğinde birkaç muğam, tasnif ve halk şarkılarını okuyarak vala yazdırmışdır. "Mirza Hüseyin Segahı", "Şüşter", "Çahargah" muğamlarının mahir şarkıcısı gibi tanınmışdır.

Meşedi Mehmet Fərzəliyev (1872-1962)
Meşedi Mehmet Ferzeliyev Şuşa şehrinde doğdu ve müzik eğitimini de burada harrat Kulunun okulunda aldı.Hanende Azerbaycan hanendelik sanatı tarihinde "Şüşter" muğamının mahir şarkıcısı gibi tanınıp. O, eski Azerbaycan şarkılarını ve tasnıflari büyük ustalıkla ifa etti. 1926 yılından M.M.Ferzeliyev muğam üçlüsünün eşliğinde Rusya'nın birçok şehirlerinde, Polonya, Almanya, Fransa, Belçika, İngiltere, Avusturya, Romanya, Türkiye ve İran'da defalarca konserler verdi. 1929 yılında Türkiye'ye göç, ömrünün sonuna kadar burada yaşadı.M.M.Ferzeliyev Azerbaycan hanendesi gibi ulusal müzik kültürünü yurtdışında yaygın olarak tanıtıp.

İslam Abdül oğlu Abdullayev (1876-1964)
Azerbaycan'ın Karabağ muğam ifaçılığı okulunun görkemli temsilcisi, hanende İslam Abdullayev Şuşa şehrinde doğdu. Muğamları musiqişünas alim Mir Muhsin Nevvab, hanende Hacı Hüsüdən öğrenip. Tarzən Mirza Sadık Esad oğlunun müşayiətilə çıkış yapmaya başladı. 1910-1915 yıllarında "Sport-Rekor" ve "Ekstrafon" kayıt şirketleri tarafından İ.Abdullayevin ifasında "Segah", "Bayatı-Kaçar", "Şehnaz", "Şüşter" muğamları ve bir takım Tasnifler pikap plaklarına yazılıp
Azerbaycan müzik tarihinde İ.Abdullayev "Segah" muğamının tekrarsız şarkıcısı gibi tanınıp. 

Seyid Şuşinski (1889-1965)
Şuşalı olan Seyyid Şuşinski Füzuli rayonunun Horadiz köyünde doğdu. Cabbar Karyağdıoğlu onu "Doğu müziğinin incisi" olarak niteledi. S. Şuşinski ünlü "Molla Nasreddin" dergisinin birkaç numarasının çıxmağına maddi yardım yaptı. Genellikle, S.Şuşinski büyük mesenat idi, o dönemin tiyatro oyuncuların da yardım ediyordu.
O, novator sanatçı olarak, birçok muğamları birleştirip yeni seçenekte okumuştur.

Musa Ferhat oğlu Şuşinski (1893-1971)
Musa Şuşinski Şuşa şehrinde doğdu. O, klasik Azerbaycan hanendelerinin güzel geleneklerini sürdüren sanatçılardan biriydi. M.Şuşinski 1932 yılında Üzeyir Bey Hacıbeyli tarafından Bakü'ye davet edildi. O zaman ünlü bestecinin yönetimi ile şehrin Rote-fane (şimdiki Nizami adına) parkında "Doğu konserleri" organize edildi. Aynı yılın Temmuz ayında M.Şuşinski de Bakü izleyicileri karşısında konuşma yaptı.

Bülbül (Murtuza Meşedi Rıza oğlu Memedov) (1897-1961)
Murtuza Memmedova fevkalade güzel sesine göre Bülbül adı verilmiştir. Şuşa yakınlarında, Hanbağı denilen yerde doğmuştur.
Bülbül Azerbaycan opera şarkıcısı (lirik-dramatik tenor), mahir tasnif şarkıcısı, müzik folklore araştırmacısı, Azerbaycan profesyonel vokal okulunun kurucusu olmuştur.
1927 yılında Bakü Konservatuarı'nı bitirmiş ve aynı yıl eğitimini devlet hattı ile 4 yıl Milan'da (İtalya) sürdürmüştür.1931 yılında Milan Konservatuarı'nı (Delliponti ve R. Qraninin sınıfını) bitirip geri dönen Bülbül Azerbaycan Devlet Konservatuvarı'nda ders demeye başlamıştır.
Bülbül'ün "Köroğlu" operasında ilk şarkıcısı olduğu Köroğlu karakteri onun yorumculuk sanatının zirvesidir. Ayrıca, o, Azerbaycan ve yabancı ülke bestecilerinin eserlerinin mahir şarkıcısı olmuştur.

Zülfi Samed oğlu Adıgözəlov (1898-1963)
Zülfi Adıgözəlov Şuşanın Qaradolaq köyünde doğdu. 1927 yılında Cabbar Qaryağdıoğlu onu Bakü'ye davet etmiştir. O, muğam dəstgahını tam olarak bem ve orta tessiturada kendine okuma okulunu kurdu.
Xanəndənin ifa ettiği ve görüntülemeyi, qrammafon plaklarına yazdırdığı "Rast", "Mahur- hindi", "Segah-Zabul", "Bayatı-Şiraz", "Humayun" muğam dəstgahları ve bir takım Təsniflər  ("Nebi", "Ben gidiyorum Zəngilana" , "Dedim bir buse ver", "Keklik" vb) Azerbaycan müziğinin ender incileri. O, muğam dəstgahların ayrı ayrı uygun şöbələrini birleştirerek mikrosilsilə gibi bağımsız şekilde tefsir etti.

Han Şuşinski (İsfandiyar Aslan oğlu Cavanşir) (1901-1979)
Azerbaycan muğam sanatının sanatçılarından olan Han Şuşinski Şuşa kentinde dünyaya geldi. 12-13 yaşı olurken Şuşa meclislerinin birinde onun maharetli ifası tüm misafirleri hayran ettiğinden, üstadı İslam Abdullayev ona "Han" adını verdi.
Senfonik orkestranın eşlik ilk kez senfoni muğamlara solo bölümü Han okuyup. Müzik tarihimizde ilk düet büyük sanatçının adı ile bağlıdır. Azerbaycan müzik tarihinde ilk duet Şevket Hanım Elekberova ile Han Şuşinskinin ifasında seslenip.

Reşit Mecid oğlu Behbudov (1915-1989)
Aslen Şuşalı olsa da, Reşid Behbudov Tiflis'te doğmuştur. Genç yaşlarında Tiflis Estrada gruplarından birinde solistlik yapmıştır. Ardından Ermenistan Devlet Caz orkestrasında solistliye başlamıştır.
O, Azerbaycan Devlet Filarmoniyasının, M.FAxundov adına Azerbaycan Devlet Opera ve Balesi solisti, Azerbaycan Devlet Konser Ansamblının organizatörü ve başkanı oldu. R. Behbudov 1966 yılında müzik ve estrada sanatının caz, bale, pantomima gibi çeşitli janrlarını organic biçimde birleştiren Azerbaycan Devlet Şarkı Tiyatrosu'nu düzenleyerek ömrünün sonuna kadar onun solisti ve sanat rehberi olmuştur. Bütün Sovyet Cumhuriyetleri ile birlikte, Arjantin, Bulgaristan, Belçika, Şili, Çin, Etiyopya, Finlandiya, Hindistan, İran, Irak, İtalya, Mısır, Türkiye ve s. ülkelerde geniş repertuarla konuşma yaptı. R. Behbudovun Azerbaycan halk türkülerinin ve Azerbaycan bestecilerinin vokal eserlerinin dış ülkelerde populyarlaşmasında çok büyük rolü var.

Alexandre Esad oğlu Aliyev (1926-1990)
Beyonce Şuşa'da doğdu. 1964 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Halk Sanatçısı fahri adını aldı. 1945 yılında Azerbaycan Devlet Filarmoniyasının ve Azerbaycan Devlet Opera ve Balesi (1956-1962) solisti oldu.
Mecnun ("Leyli ve Mecnun"), Kerem ("Aslı ve Kerem"), Garip ("Aşık Garip") ve Şah İsmail ("Şah İsmail") esas ve akılda kalan rolleri olmuştur.

Yakup Muhammed oğlu Memmedov (1930-2003)
Yakup Memmedov Ağcabedi ilçesinde doğdu. Görkemli hanende Seyyid Şuşinskidən muğam destgahları, hanendelik sanatının sırlarını öğrendi. O, bütün muğam destgahlarının güzel bilicisi olmakla birlikte, hem de Azerbaycan poeziyasını derinden bilip. Y. Memmedov uzun yıllar Azerbaycan Devlet Filarmoniyasının solisti olmuş, konserlerde konuşma yaptı. Onun ifasında pikap plaklarına yazılmış muğam-destgahlar sadece Azerbaycan'da değil, tüm Yakın ve Orta Doğu'da yayğın olmuştur.

Mürşüd Selim oğlu Məmmədov (1932-1996)
Mürşüd Memmedov Ağdam ilçesinde Muradbeyli köyünde doğdu. Karabağ hanendelik okulunun tanınmış temsilcisi olan hanendenin ifasında seslenen "Bayatı-Şiraz", "Segah", "Sarı-segah", "Rast", "Katar", "Karabağ şikestesi" muğamları bir takım diğer şarkı ve tasnifler muğam sanatının gelişiminde özel bir yer tutar .
O, opera sahnesinde de kendini denemiş, muğam operalarında bir takım roller oynamıştır. 

İslam Taptuk oğlu Rzayev (1934-2006)
İslam Rzayev Fuzuli ilçesi Serdarlı köyünde doğdu. Karabağ hanendelik okulunun yetenekli temsilcisidir. Onun yaratıcılığı kapsamlı ve çok yönlü olup. İ. Rzayev dünyanın 74 ülkesinde turne seferinde olmuştur. 1988 yılında İ.Rzayev başka müzik adamları ile birlikte "Mugam tiyatrosu" yaratmıştır ve bu taetrın sanat rehberi olarak görev yaptı, Azerbaycan Milli Konservatuarı, Kültür ve Sanat Üniversitesi profesörü oldu.

Kadir Çerkez oğlu Rüstemov (1935)
Beyonce Ağdamda doğdu. Hanende Karabağ hanendelik okulunun tanınmış temsilcilerinden biridir. Onun ifasında bir takım muğam destgahlar "Rast", "Çahargah" lente alınarak radyonun fonunda saklanır. Yüksek tessituralı sese sahip Q. Rüstemov tüm registrlerdə ses kalitelerini gösteriş yapmayı başarıyor. Onun "exodus" şarkısı özellikle çok sevilir.

Arif İmran oğlu Babayev (1938)
Azerbaycan Cumhuriyeti Halk Sanatçısı Arif Babayev Karabağ muğam okulunun XX yüzyılın ikinci yarısındaki görkemli davamçısıdır. Ağdam bölgesinde doğan hanendenin destgahları milli muğam sanatının altın fonuna dahil olup, Azerbaycan müzik hazinesini zenginleştirmiştir.
Halk şarkıları, "Şur", "Segah" muğam destgahları, "Arazbarı", "Karabağ şikəstəsi" davul muğamları A. Babayevin repertuvarının temelini oluşturuyor. Babayev 1990 yılında tarihte ilk defa muğam üzere profesör seçilmiştir. Şu anda Milli Konservatuarın muğam Bölümü müdürüdür.

Şahmalı Kurdoğlu (1930-1992)
Şahmalı Kurdoğlu (Hacıyev Şahmalı Mirsəqulu oğlu) Ağdam bölgenin Kiyaslı köyünde doğdu. O, Azerbaycan muğam tarihinde kendine özgü hizmetleri olmakla beraber şehit hanende olarak anılır. Ş.Kürdoğlu Seyid Şuşinski okulunun ve ayrıca Karabağ sosyal ortamının getirmesidir.

Süleyman Cümşüd oğlu Abdullayev (1939)
Mikis Fuzuli bölgenin Koçehmedli köyünde doğdu. Hanende günümüzde Karabağ hanendelik okulunun görkemli temsilcilerinden biridir. 1969 yılında Türkiye'nin İstanbul kentinde yapılan dünya festivalinin qalipi olmuştur. Dünyanın birkaç ülkesinde konser proqramları ile çıktılar etti.
Şu anda S. Abdullayev ülkenin kültürel hayatında aktif yer alıyor, cephe bölgelerinde askerler karşısında konserler verir.

Teymur İbrahim oğlu Mirzayev (1936)
Teymur Mirzeyev Ağdamda doğdu. O, 1961 yılında "Kaya" Devlet ansamblının yaratıcısı, sanat rehberi ve solisti oldu. Ümum ittifak ve Uluslararası müsabakalar kazanan "Kaya" ansamblı SSCB coğrafyasında ve birçok yabancı ülkede tanınmış kollektiflerden biriydi. Bu kolektif 1964 yılında Moskova'da yapılan Dünya estrada yarışmasında I yeri kazandı.
Estrada yorumculuk geleneklerini onurlu koruyup yaşatan T. Mirzeyev kollektivin sanat rehberi olarak aynı zamanda, kendine ifa üslubu ile Azerbaycan milli yorumculuk sanatını daha da geliştirdi. Kollektivle birlikte dünyanın çeşitli ülkelerinde - Almanya'da, Avusturya'da, Amerika'da, Türkiye'de, Hindistan'da, Afrika'da, Çekoslovakya'ya, İsrail'de, Kanada'da, Gürcistan'da, Ukrayna'da maharetle konuşma yaptı, onu farklı halkların temsilcilerine sevdirmiştir.

Vahid Ali oğlu Abdullayev (1948-2001)
Karabağ muğam okulunun klasik gelenekleri içinde yetişen Vahid Abdullayev Ağdam bölgenin Zəngişalı-Mahrızlı köyünde doğdu. O, Asaf Zeynallı adına müzik okulunda profesyonel eğitim gördü ve daha sonra aynı okulda da ders demeye başladı. Onun ifasında "Bayatı-Şiraz", "Sarı-segah" muğam destgahları, "Karabağ şikestesi" zerbi - muğamı muğamsever dinleyicilerin ve müzik bilicilerinin beğenisini kazanma, özellikle hatırında kalıp.
V. Abdullayev Azerbaycan Devlet Filarmoniyasının, Azerbaycan konser birliğinin solisti oldu. O, Azerbaycan muğamlarını Türkiye, Fransa, İsrail ve İran'ın konser salonlarında seslendirdi.

Sehavet Emirxan oğlu Memmedov (1953-1991)
Sehavet Memmedov Ağdam rayonunun Abdal-Gülablı köyünde doğdu. Karabağ'ın getirmesi olan Sehavet okuduğu şarkıların çoğunluğu "Segah" Ladin olup. Hanende 30 Eylül 1991 yılında otomobil kazasına uğrayarak hayatını kaybetti.Ağdamın Abdal-Gülablı köyünün mezarlığında toprağa olunub. Ağdam rayonunun Ermeniler tarafından işgali sonucunda Sehavet Memmedovun üzerinde şekli, doğum ve ölüm tarihi dövülmüş başdaşı Bakü'deki evinin avlusunda kalıp.

Sabir Ali oğlu Abdullayev (1957)
Karabağ muğam okulunun öğrencisi Sabir Abdullayev Ağdam rayonunun Zengişalı-Mahrızlı köyünde doğdu. O, "Sarı-segah" ı, "Mirza Hüseyin segahı" nı özel zevkle ifa etti. Bu makamların şerit yazıları Azerbaycan Devlet Radyo ve Televizyonu altın fonuna dahil edildi. S. Abdullayev muğam destgahlarını Karabağ müzik okulunun klasik geleneklerine sadık kalarak ifa eder.
S. Abdullayev bugün de hem müzik okulunda, hem de Bakü Müzik Konservatuvarı'na bağlı Müzik Koleji'nde hanendeler neslinin takipçilerine muğamları eğitim alıyor.

Mənsum İsrafil oğlu İbrahimov (1960)
Azerbaycan'da Karabağ muğam okulunun günümüzde tanınmış takipçilerine Mensum İbrahimov kendine yorumculuk üslubu ile Azerbaycan müzik hazinesini zenginleştirmiştir. O, kendi ifasındada tüm muğam desgahlarına başvuruyor. Hanende Almanya, Hollanda, Fransa, Belçika, Lüksemburg, Kıbrıs, Irak, İran, Türkiye ve s. dünyanın birçok ülkesinde muğamlarımızı tebliğ ediyor.

Fehruz Əmirxan oğlu Memmedov (1972)
Fehruz (Firuz) Memmedov Ağdam ilçesinde doğdu. Hanendə günümüzde Karabağ muğam ifaçılığı okulunun layık takipçilerinden biridir. F. Memmedov Han Şuşinski adına Ağdam muğam okulunun getirmelerindendir. Hanende İran, Türkiye ve başka ülkelere turne yolculuklarında olmuştur.

Nezaket Hüsrev kızı Teymurova (1972)
Nezaket Teymurova Ağdam ilçesinde doğdu. O, halk artisti, profesör Arif Babayevdən ders alıp. N. Teymurova ilk olarak da Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Balesi solistidir. Opera solisti olarak faaliyet göstermekle birlikte, N. Teymurova hem de muğam, halk ve besteci şarkılarının da profesyonel şarkıcısı. N. Teymurova Almanya, ABD, Kore, Japonya, Macaristan, Fransa, Türkiye, İran, İsviçre'de konser programları ile Azerbaycan milli muğam sanatını onurlu temsil etti.

Cabir Ali oğlu Abdullayev (1966)
Cabir Abdullayev Ağdamda doğdu. O, 2001 yılında Bakü Müzik Akademisi muğam bölümünü bitirdi. C.Abdullayev, cumhuriyette yapılan birçok yıldönümü ve devlet etkinliklerine, ayrıca 2004 yılında Avusturya'da yapılan Kültür Günleri'nde Azerbaycan sanat ustaları ile beraber başarıyla konuşma yapmıştır. Şu anda Devlet «Muğam» Tiyatrosu'nun solistidir.

Tayyar Allahverdi oğlu Memmedov (1976)
Genç hanende Tayyar Bayramov Ağdam ilçesinde doğdu. Muğama çocuk zamanları ilgi gösterdi. A. Zeynallı adına müzik Koleji'nde eğitim alırken profesyonel ifaçılıkla uğraşmaya başladı. Gördüğünüz bu papaz okulunda okuduğu zaman yapılan müzik yarışmalarının birine katılıp ve 3-cü yeri tutmuştur.
T. Memmedov 2005 yılında yapılan Televizyon Muğam Yarışması'nda 1 sırada yer bulabildi. 2009 yılında ise Uluslararası muğam yarışmasında baş ödüle-"Grand Prix" ye layık görüldü.



Okundu: 7848