Ana Sayfa   » DEVLET YARDIMI    » Mülteci ve göçmenlere devlet ilgisi   

Mülteci ve göçmenlere devlet ilgisi

  



Azerbaycan Cumhuriyeti`nin ekonomik – siyasal güçü yükseldikce bir zamanlar en büyük sorunu olan mülteci ve göçmenlere ilgiyi daha da arttırmıştır. Şöyle ki, eğer 2003 yılına kadar bu konuda yabancı sosyal örgütlerin rolü daha fazlaydısa, cumhurbaşkanı İlham Aliyev`in başkanlığı döneminde Azerbaycan artık mülteci ve göçmenlerin tüm sorunlarını çözebilen ekonomik güçe sahip ülke olmuştur. 
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev`in cumhurbaşkanı olduğu dönemlerde  mülteci ve göçmenlerin sosyal sorunlarının çözümüne dair bir Devlet Programı ve ona iki ek kabul edilmiş, toplam 45 ferman ve emir imzalamış, Bakanlar Kurulu 141 karar ve emir, Milli Meclis ise 9 kanun kabul etmiştir.  
Daha 1998 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in emri gereğince “Mülteci ve göçmenlerin sorunlarının çözülmesi üzere Devlet Programı” onaylanmıştır. 1999 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı ermi ile dünya deneyiminde ilk kez olarak Mültecilerin Sosyal Kalkınma Fonu kurulmuştur.

Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı İlham Aliyev`in 1 temmuz 2004 tarih 298 sayılı emri ile “Mülteci ve göçmenlerin yaşam ortamının iyileştirilmesi ve istihdamın yükseldilmesi üzere Devlet Programı” onaylanmıştır. İşte bu program ve programda öngörülen geniş tedbirler her zaman ülkedeki mülteci ve göçmenlere yapılan devlet ilgisinin fiili kanıtıdır.  
Genelde Devlet Programı`nda 22921 aile - 110 bin mültecinin yaşam ortamının iyileştirilmesi, nitekim 21354 ailenin yeni kasabalar göç ettirilmeleri,  1567 ailenin ise geçici olarak meskunlaştıkları idari binaların onarımı, 30 bin iş yerinin (onlardan 25 bini inşaat işlerinde, 5 bini ise kurulacak küçük fabrikalarda) yaradılması öngörülmüştür.
Geçen 3 yıl süresinde çadır kamplarının iptali devletin öncül görevi olmuştur. Azerbaycan Cumhuriyethi cumhurbaşkanının 4 şubat 2004 tarih, 80 sayılı Emri`ne ve yeni Devlet Programı`na uygun olarak Devlet Petrol Fonu`ndan tahsis edilen hisse hesabına siparişçi örgüt olan Mülteci`lerin Sosyal Kalkınma Fonu tarafından Ağdam ilçesinde 12 ve Ağcabedi ilçesinde 1 kasaba inşaatı tamamlanmış, mültecilerin adıgeçen kasabalar göç ettirilmeleri ve 4 çadır kampının iptali sağlanmıştır. Azerbaycan Cumhuriyethi cumhurbaşkanının 1 mart 2006 yılında temeli koyulmuş Ağdam ilçe Guzanlı Kasabası`ndakı Olimpiyat Spor Tesisi`nin inşaatı 2007 yılında tamamlanmıştır. Ağdam ve Ağcabedi ilçelerinde yeni kurulan kasabalarda genel alanı 190632 karemetre olan 3860 konutla bereber, 15 okul binası, 5 çocuk yuvası, 1 hastehane, 9 sağlık ocağı, 8 klüb-sosyal merkezi, 7 posta ve haberleşme birimi, 11 banyo, 10 idari bina, 1 itfaiye karakolu tesis edilmiş, 113.8 km yol, 139,2 km su hattı, 43,2 km kapalı sulama sistemi, 211,9 km elektrik hava hattı çekilmiş, 124 artezyen kuyusu kazılmıştır. Burada inşaat işlerine ülkenin 30-dan çok şehir ve ilçelerinden yaklaşık 20 bin kişi sevkedilmiştir.
Bundan başka, Nahçivan Özerk Cumhuriyeti`nde 100 mülteci ve göçmen ailesi için konutlar inşaa edilip kullanıma verilmiş,  Saatlı ilçesinde Yunanistan`ın Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının  Azerbaycan sektörünün inşaat işlerini yapan «Contractors İnternational Company» (CCİC) şirketinin parası hesabına kurulan 100 ailelik kasabaya mülteci ailelerin göç etmeleri sağlanmıştır.  
Genellikle, 2001-2009 yıllarında  Devlet Petrol Fonu`ndan (612.9 milyon manat) ve diğer kaynaklardan (33.2 milyon manat) tesis edilen 646.1 milyon manat hisse hesabına 18190 aile 81,8 bin kişi daimi meskunlaşmamış mülteci ve göçmenler için 10168 bin karemetre alanı olan 63 kasaba ve özel evler, aynı zamanda 123 okul, 4 müzik okulu, 37 çocuk yuvası, 45 sağlık ocağı, 33 iletişim merkezi inşaa edilmiş,  542 km yol, 645 km su xetti,1007 km hava elektrik hattı çekilmiş, 81,5 km gaz, 33,1 km kanalizasyon, 1,27 km ısı hatları çekilmiş, 11 bin hektarda sulama çalışmaları yapılmış, 537 türlü güçe sahip elektrik trafosu monte edilmiştir. Bunların yanısıra Ermenistan`dan göç ettirilmiş yurttaşlarımızın meskulaştırılması için ülkenin bir çok şehir ve ilçelerinde 1330 ev inşaa edilip onlara verilmiştir. Yeni kasabalara göçürülen mültecilere Bakanlar Kurulu kararıyla tarımla uğraşmaları için belirlenmiş miktarda eşsiz yardım verilir. 
1993-2009 yıllarında mülteci ve göçmenlerin sosyal savunması ile ilgili devlet bütcesinden tesis edilen paralar:  
1. 1993-2003 yılları (240,1 mln manat)
2.  2004-2009 yıllar  (729,2 mln manat)
2001-2009 yıllarda mülteci ve göçmenlerin sosyal savunması ile ilgili Devlet Petrol Fonu`ndan tesis edilen paralar:
1. 2001-2003 yılları    (58,5 mln manat )
2. 2004-2009 yıllar    (554,4 mln manat)
2004-2009 yıllarda  mülteci ve göçmenlerin sosyal savunması ile ilgili tesis edilen toplam paralar:
1. Mültecilere devlet bütcesinden tesis edilen barınma masrafları ( 729,2 mln manat)
2. Devlet Petrol Fonu`ndan (554,4 mln manat)
3. Diğer kaynaklardan (41,7 mln manat)
4. Devlet Petrol Şirketi (18,8 mln manat)
5. Devlet bütcesinden tesis edilen yatırım masrafları (13,347 mln manat)
yapılan tedbirler sonucunda Azerbaycan`da mevcut olmuş 12 çadır kampından 2003 yılında Bilesuvar ilçesindeki 5-i, 2006 yılında ise Berde ve Ağcabedi ilçelerindeki 4-ü iptal edilmiştir. Saatlı ve Sabirabad ilçelerinde kalan 3 çadır kampının iptal edilmesi gerekli çalışmalar yapılmıştır.
Bakü şehri, Sabunçu lçesindeki «Karanfil» sanatoryumdakı geçisi olarak oturan 39 mülteci ailesi için 2006 ekiminde Abşeron ilçesi Mehdiabad kasabasında özel evler inşaa edilip kullanıma verilmiştir.  
Bakü şehri , Ezizbeyov ilçesindeki «Zuğulba» sanatoryumdakı geçisi olarak oturan 450 mülteci ailesi için Sabunçu ilçesi, Ramana kasabasında kurulan yeni kasabanın 4 mayıs 2007 yılında açılış törenine Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı İlham Aliyev katılmış ve konuşma yapmıştır.
4 eylül 2004 yılında  Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanına bağlı tüm ilgili bakanlıklar, kurum ve şirket başkanlarının katılımı ile mülteci ve göçmenlerin sorunlarına ilişkin müşavere gerçekleştirilmiştir.  
Mülteci ve göçmenlerin sosyal savunması ile ilgili devlet tarafından tesis edilen para tutarı her yıl arttırılır. Sadece 2009 yılında bu amaçla 309.9 mln manat para tesis edilmiştir.
2009 yılında 1747 kişi mülteci ve göçmenler işle temin edilmiş, 563 kişiye işsiz statüsü verilmiş, 680 kişiye işsizlik ikramiye tayin edilmiş, 467 kişi 0mesleki kurslara ve 253 kişi ücreti ödenen sosyal işlere sevkedilmiştir.  
 2010 yılında ise mülteci ve göçmenlerin sosyal sorunlarının çözülmesine 339,1 milyon manat para harcanmıştır. (207,1 milyon manat bütce, 105 milyon manatı Devlet Neft Fonu`nun, 27 milyon manatı ise uluslararası sosyal ve kalkınma örgütlerinin parasıdır). Devlet bütcesinde kullanılması öngörülen 207,1   milyon manat paradan 202,0 milyon manatı cari yıl içinde ilgili yönde sarfedilmiştir.
Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev 27 şubat 2010 tarihinde Gebele ilçesi arazisinde 155 mülteci ailesi için inşaa edilmiş iki beşkatlı binanın, 10 kasım 2010 tarihinde Yevlah ilçesi arazisinde 612 mülteci ailesi için inşaa edilmiş çokkatlı binalardan oluşan (10 adet 5 katlı binaların, 440 öğrenci için okulun, 50 kişilik çocuk yuvasının ve b.) mahellenin, 11 kasım 2010 tarihinde Ağdam ilçesi arazisinde 689 mülteci ailesi için  (ilçedeki fin kasabasında meskunlaşmış 651 ve okul binalarında 38 mülteci aileleri için ) Guzanlı kasabasının yakınlığında inşaa edilmiş yeni kasabanın, Füzuli ilçesi Horadiz şehrinde inşaa edilen yeni Olimpiyat Spor Tesisi`nin açılış törenine katılmış ve konuşma yapmıştır. Şuan mülteci ailelerinin aynı çokkatlı binalarda olan dairelere ve kasabadakı evlere göçürülmesi temin edilmiştir.
 2010 yılında Naftalan şehrinin sosal-ekonomi açıdan kalkınmasını hızlandırmak amacıyla  Goranboy ilçesi erazisinde 164 mülteci ailesi için inşaa edilmiş 3 adet (2 adet 60 daireli ve 1 adet 45 daireli) beşkatlı konut binalarının ve 360 öğrenci için okul binasının inşaası tamamlanmıştır. İmişli ilçesi idari arazisinde ise 500 mülteci ailesi için  kasaba kurmak amacıyla   100 hektar toprak alanı ayrılmıştır. 
 2010 yılında Ağcabedi ilçesi üzere (ilçedeki fin kasabalarında meskunlaşmış 994 ve okul binalarında meskunlaşmış 114 mülteci ailesi için  toplam -1108 aile): bundan Laçın ilçesinden olan 552 aile için yeni kasabanın kurulması, diğer ilçelerden olan 556 aile için çokkatlı evlerin inşaası) tapu ve teknik şartlar alınmıştır. 
Bunun yanısıra, Bakü Devlet Üniversitesi`nin 7 yatakhanesinde meskunlaşmış 758 mülteci ailesinin çokkatlı konut binalarının inşaa edilip göçürülmeleri için Abşeron ilçesi Masazır köyü arazisinde 12 ha toprak alanı ayrılmıştır. Yeni mahellenin ilgili mühendis komünikasyonlarla temin edilmesi için Mültecilerin Sosyal Kalkınma Fonu tarafından ilgili kurumlara başvurulmuş ve teknik şartlar alınmıştır.  
21 şubay 2011 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev “Mülteci ailelerinin yaşam ortamının iyileştirilmesine ilişkin ek tedbirler hakkında” yeni emir imzalamıştır. 
Toplam olarak 2011 yılında 7 ferman ve emir imzalanmış, Bakanlar Kurulu 12 karar ve emir, Milli Meclis ise 1 kanun kabul etmiştir. 2011 yılında mülteci ve göçmenlerin sosyal sorunlarının çözülmesi için 500 milyon ABD doları tutarında para harcanmıştır. Adıgeçen paranın 295 milyonu bütce, 175 milyonu Devlet Petrol Fonu`nun ve 30 milyonu ise uluslararası sosyal kurumların yatırımları olmuştur. 
2011 yılında Ağcabedi ilçesi arazisinde 560 mülteci aileleri için beşkatlı 10 kanut binasının ve ilçenin Tahtakörpü arazisinde Laçın ilçesinden olan 552 mülteci aileleri için yeni kasabanın, Goranboy ilçesi arazisinde 525 ailelik beşkatlı 9 konut binasının, Haydar Aliyev Merkezi`ne yakın yatakhanede acınacaklı durumda meskunlaşmış mültecilere Sabunçu ilçesi Ramana kasabasında 80 daireli binanın inşaası tamamlanmış, aynı zamanda Bakü şehri arazisinde devlet ihtiyacları ile ilgili 406 mülteci ailesine Maliye Bakanlığı`nın hattı ile hazır daireler alınmakla köçürülmesi temin edilmiştir.  
“Naftalan şehrinin sosyal kalkınmasının hızlandırılmasına dair ek tedbirler hakkında” emrin uygulanmasına ilişkin Naftalan şehrindeki tüm mülteci ailelerinin Goranboy ilçesi arazisinde inşaa edilmiş beşkatlı 12 konut binasından oluşan yeni mahelledeki 690 daireye göçürülmesi tamamen tamamlanmıştır. 
Aynı zamanda, yatırım hesabına Füzuli ilçesi Haramı arazisinde 80 evin onarımı, Gazah ilçesinde konserv fabriki arazisinde geçici meskunlaşmış mülteciler için 24 evin, aynı zamanda Ahıska türklerine ait inşaası tamamlanmayan 52 evin inşası tamamlanmıştır. Şu ana kadar Ahıska türklerine ait 324 evin inşası tamamlanmış ve bundan sonra da bu proje devam ettirilecek. Böylece, yıl boyunca 2120 ailenin - 10 600 kişi mültecinin yaşam ortamı iyileştirilmiştir.



Okundu: 5990