Ana Sayfa   » DEVLET POLİTİKASI    » İhtilafda Azerbaycan Cumhuriyeti`nin resmi bakış açısı   

İhtilafda Azerbaycan Cumhuriyeti`nin resmi bakış açısı

  



Sorunun çözümüne dair Azerbaycan'ın tutumu AGİT çerçevesinde uzun süren arabuluculuk çabalarının  hiç de hep seri olmamasına ve sonuç vermemesine rağmen, Azerbaycan sorunun barış yoluyla yapıcı çözümüne taraftar olmaya devam ediyor. Azerbaycan hükümetinin amacı bütün işgal altındaki toprakların kurtarılması, zorunlu göçmenlerin kendi evlerine dönmesi ve Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesi, aynı zamanda tüm Güney Kafkasya bölgesinde istikrar ve sürekli barışın olmasını sağlamaktır.  Ayarlama sürecinin temel amacı  Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan içinde statüsünü çalışıp hazırlamak, onun modelini ve hukuki çerçevesini belirlemektir. Azerbaycan tarafı inanıyor ki, her hangi statünün  belirlenmesi süreci bölgenin tüm nüfusunun, özellikle Ermeni ve Azeri topluluklarının doğrudan, tam ve eşit katılımı ile normal barış ve Azerbaycan hükümeti ile hukuki ve demokratik süreçler çerçevesinde yapıcı karşılıklı ilişkisi içinde baş tutmalıdır. Çatışma taraflarının Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan içinde yönetim statüsünün müzakerelerine başlaması aşamasına ulaşması için bir takım önemli adımlar atılmalıdır. Birinci, sorunun çözümü kontekstindən askeri işgal unsuru  uzaklaştırmalıdır. Tutarlı nedenler olmadan arazilerin geri kaytarılmasının geciktirilmesi zaten zor olan ayarlama sürecini zorlaştıra bilir. İkinci, bölgede çatışma önceki demografik durum sağlanmalıdır. Belli ki, Dağlık Karabağ'ın statüsü sadece ve sadece Ermeni ve Azeri topluluklarının beraber yaşayışı içinde ve her iki topluluğun doğrudan katılımı ile saptanabilir. Üçüncü, Dağlık Karabağ'ın yeni yönetim statüsü işlenip-hazır oluncayadek Azerbaycan'ın merkezi idareleri ile Ermeni toplumunun yerel idareleri arasında karşılıklı ilişki oluşturulmalıdır. Dördüncü, bölge ekonomik yönden geliştirilmeli ve iletişim sağlanmalıdır. Bu, hayatı normalleştirme süreci ve iki topluluğun huzurlu birlikte yaşaması ve işbirliğinin restorasyonu için önemli adımdır.
Buraya iki toplum, aynı zamanda Azerbaycan ve Dağlık Karabağ'ın merkezi idareleri arasında ekonomik ilişkilerin restorasyonu ve gelişmesi, her iki yönde her iki tarafın karşılıklı kullanımı için iletişim restorasyonu ve açılması da dahildir. O takdirde, Dağlık Karabağ bölgesinin Ermeni nüfusu Ermenistan, Azerbaycan da Laçin koridoru aracılığıyla Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile ilişki kurmak imkanı elde edecektir. Beşinci, iki toplum arasında insani alanda işbirliği, eğitim ve hoşgörü gibi özel programlar uygulanmalıdır. Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanmış olan barış anlaşmasının uygulanmasına gelince, o, bu anlaşmayla her iki tarafın üstlendiği yükümlülükler, aynı zamanda büyük devletler ve uluslararası kuruluşlar da dahil olmak üzere, ilgili uluslararası garantilerle sağlanmalıdır. Belli ki, barış sürecinin başarısı ayrıca tarafların yapıcı yaklaşımından, aynı zamanda uluslararası toplumun, özellikle de AGİT Minsk Grubu eşbaşkanları aktif yardımından bağlıdır. Bununla birlikte, Ermenistan'ın konuda alacağı tavır yüzünden belirgin olumlu değişikliğe ümit etmek çok zordur. Aslında sorunun ta başlangıcından Ermenistan'ın Azerbaycan'a karşı askeri tecavüzünün amacı güç yoluyla toprak ele geçirmek ve işgal edilen bölgelerin demografik bileşimini değiştirmek olmuştur. İşte tek taraflı ayrılmak sağlamak amacıyla, Ermenistan Dağlık Karabağ çevresindeki bazı işgal edilmiş bölgeler üzerinde kontrolü saklamak istiyor, Azerbaycanlı göçmenlerin kendi yurt-yuvalarına dönüşünün önler ve böylece her iki topluluğun fikirlerinin eşit gözden geçirilmesini engeller. Belli ki, Ermenistan'ın konuya bu tür yaklaşımı sorunun çözümü için sağlam temel rolünü oynayamaz. Durumun bu tür depolanması hukukun üstünlüğü ve insan haklarının ihlalininin sonuçlarını kabul etmek, yahut başka bir deyişle, şiddetin adalet galip çalması demek olurdu. Azerbaycan tarafı sorunun barış yoluyla çözümüne taraftar olsa da, toprak bütünlüğü konusunda asla taviza gitmeyecek ve böylece sorunun Ermenistan tarafının zorla kabul ettirmeye çalıştığı "fait accompli", yani baş tutmuş olgu anlayışı temelinde çözümünü kabul etmeyecektir. Anlaşmazlık sadeceAzerbaycan'ın toprak bütünlüğü ve uluslararası düzeyde tanınmış sınırlarının dokunulmazlığına saygı, aynı zamanda Dağlık Karabağ'ın Azeri ve Ermeni topluluklarının demokrasi ve gelişmeden tam ve eşit şekilde yararlanarak huzurlu birlikte yaşaması temelinde çözülebilir. Sorunun kısa sürede çözümü için somut perspektifin olmaması ve "ne barış, ne de savaş" durumunun devam etmesi Azerbaycan'ın demokratik güvenliği,bağımsızlığı ve gelişmesine sürekli ve doğrudan tehdittir. Bu, aynı zamanda tüm Güney Kafkasya bölgesinde istikrarsızlığın temel kaynağıdır.



Okundu: 5278