Azerbaycan

İslam dini ehkamlarının hüküm sürdüğü ortaçağda Azerbaycan'da ressamlığın çeşitli türlerinde (boyakarlıq, "siyah kalem" vb) insan obrazlarının tasviri alanında güzel gelenekleri olmuştur. Karabağ bölgesinde de minyatür sanatının bu dönemde yüksek gelişimi bunu açık kanıtlıyor.

Karabağ minyatür sanatı yakın ve Orta Doğu halkları sanatının ilginç ve zengin bölümünü oluşturan Azerbaycan sanatı tarihinde özel bir yer tutar. Fakat, hiç şüphesiz ki, Azerbaycan minyatür sanatında Tebriz minyatür okulu rol oynamış ve başka okullar da dahil olmak üzere Karabağ minyatür okulu için yön verici okul rolünü oynamıştır. Şamahı, Bakü, Gence, Erdebil topraklarında da minyatür sanatı yüksek gelişirse de, bu okullar Tebriz okulu gibi etkileyici güce sahip olmamıştır. İşte bu nedenle Karabağ minyatür okulunda yaşanan değişiklikler de doğrudan Tebriz minyatür okulundan bağımlı olmuştur.

Kitap illüstrasiyonu gibi oluşmuştur şekillenen Karabağ minyatür sanatının teşekkül tarihi kesin tespit edilmemiştir.Fakat bu tarihin XIII yüzyılın başlarına tesadüf edildiği hakkında fikirler daha gerçek görünüyor.

Karabağ minyatür sanatında XVI yüzyıla dek tek tek rastlanan tezgah minyatürleri yüzyılın ortalarından gelişerek kısa sürede özel janr düzeyi yükselmiştir. Kitap illüstrasiyonlarından farklı olarak, böyle bağımsız minyatürlere göre sıradan yaşam olayları - av ve savaş sahneleri, keyif ve müzik meclisleri, saray eğlenceleri, şah ve asılzade portreleri, nadir durumlarda ise klasik edebiyattan alınmış şiirsel süjetlər tasvir ediliyordu.

XVI yüzyılın ortalarında Karabağ ressamları bir takım portre miniatürləri yaratmışlar. Böyle portreler tipikliyi, karakterlerin çözümü ve etnografik yönünden birbirine çok fazla benziyordu. Karabağ XVI yüzyılın ikinci yarısı ve sonlarında kitap illüstrasiyonlarından daha fazla gerçek yaşam olaylarını ve basit ev sahnelerini yansıtan bağımsız minyatürler çekilmiştir.

Karabağ minyatür sanatı XIX yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir. Fakat XVIII-XIX yüzyıllarda yazma ve taş çapı kitaplarına çekilmiş minyatürler resim, kompozisyon, karakterlerin çözümü ve koloritinə göre basit,şema şeklinde , bazen de ilkel "lubok" karakteri taşıyordu.

Karabağ minyatür sanatında Sovyet döneminde klasik minyatür sanatının zengin geleneklerinden, onun sanatsal üslup özelliklerinden yaratıcı biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Klasik minyatür sanatının üslup özelliklerinden kullanılması Karabağ minyatür sanatının sonraki gelişme dönemlerinde daha da genişlenimiş, boyakarlıq, grafik, özellikle kitap illüstrasyonu alanlarında bir takım Karabağlı ressamların sanatsal arayışları başarılı eserlerle sonuçlanmıştı .